llms.txt là gì? Hướng dẫn toàn diện cho người mới bắt đầu tối ưu website cho AI

llms.txt là gì?

llms.txt là một file văn bản tiêu chuẩn được đặt ở thư mục gốc của website (giống như robots.txt), nhưng có mục đích hoàn toàn khác biệt. Nếu robots.txt giúp kiểm soát các công cụ tìm kiếm như Google, Bing truy cập website như thế nào, thì llms.txt được thiết kế đặc biệt để cung cấp cho các mô hình ngôn ngữ lớn (Large Language Models - LLMs) một bản tóm tắt có cấu trúc về nội dung quan trọng của website.

Nói một cách đơn giản hơn, llms.txt giống như một "bản đồ hướng dẫn" giúp các AI bot như ChatGPT, Claude, Perplexity hiểu website của bạn nhanh chóng và chính xác hơn, thay vì phải "lục tung" hàng trăm trang HTML phức tạp với đầy rẫy quảng cáo, menu, JavaScript và các thành phần gây nhiễu khác.

Ai đã tạo ra llms.txt?

Tiêu chuẩn llms.txt được đề xuất bởi Jeremy Howard, một nhà khoa học dữ liệu nổi tiếng người Úc, vào tháng 9 năm 2024 thông qua website llmstxt.org. Đây là một sáng kiến mở, miễn phí và bất kỳ ai cũng có thể áp dụng cho website của mình.

Tại sao llms.txt lại quan trọng trong thời đại AI?

Hãy tưởng tượng bạn đang hỏi ChatGPT: "Tóm tắt cho tôi về dịch vụ của công ty X". AI sẽ phải:

1. Tìm kiếm website của công ty X

2. Đọc và phân tích các trang HTML phức tạp

3. Loại bỏ các yếu tố không cần thiết (menu, quảng cáo, footer...)

4. Trích xuất thông tin chính xác

Quá trình này không chỉ tốn thời gian mà còn có thể dẫn đến việc AI hiểu sai hoặc bỏ lỡ thông tin quan trọng. Đây chính là lúc llms.txt phát huy tác dụng!

Với llms.txt, bạn đang:

• Tiết kiệm "sức lực" cho AI: Cung cấp nội dung sạch, không nhiễu, dễ đọc

• Tăng độ chính xác: Đảm bảo AI hiểu đúng những gì bạn muốn truyền tải

• Tối ưu hóa cửa sổ ngữ cảnh: Mỗi LLM có giới hạn về số lượng từ (token) có thể xử lý, llms.txt giúp tận dụng tối đa giới hạn này

Llms.txt hoạt động như thế nào?

Nguyên tắc cơ bản

Thay vì để AI phải "vật lộn" với mã HTML, CSS, JavaScript phức tạp, llms.txt cung cấp một phiên bản văn bản thuần túy, được viết bằng Markdown - một ngôn ngữ đánh dấu đơn giản, dễ đọc cho cả người và máy.

Khi một AI bot ghé thăm website của bạn, nó sẽ tự động kiểm tra xem có file llms.txt hay không. Nếu có, nó sẽ đọc file này trước để hiểu cấu trúc và nội dung quan trọng của website.

Cấu trúc file llms.txt chuẩn

Một file llms.txt điển hình bao gồm các thành phần sau:

1. Tiêu đề H1: Tên dự án hoặc website của bạn 2. Đoạn tóm tắt (Blockquote): Mô tả ngắn gọn về website 3. Nội dung chi tiết: Thông tin bổ sung về dự án 4. Danh sách liên kết: Các phần được chia theo tiêu đề H2, chứa link đến tài liệu quan trọng

Ví dụ cấu trúc đơn giản:

# Vinalink Academy

> Nền tảng đào tạo Digital Marketing hàng đầu Việt Nam, chuyên về SEO, Content Marketing và AI Marketing.

Vinalink Academy cung cấp các khóa học chất lượng cao về marketing số với đội ngũ giảng viên giàu kinh nghiệm.

## Khóa học nổi bật

- [SEO từ A-Z](https://vinalink.com/seo): Khóa học SEO toàn diện cho người mới
- [Content Marketing](https://vinalink.com/content): Viết content chuyên nghiệp
- [AI Marketing](https://vinalink.com/ai): Ứng dụng AI vào Marketing

## Tài liệu học tập

- [Blog](https://vinalink.com/blog): Bài viết hướng dẫn chi tiết
- [Case Study](https://vinalink.com/case-study): Nghiên cứu thực tế

Hai phiên bản: llms.txt và llms-full.txt

Tiêu chuẩn llms.txt thực sự có hai biến thể phục vụ mục đích khác nhau:

/llms.txt: File "mục lục" gọn gàng

• Chỉ chứa liên kết và mô tả ngắn

• AI phải click vào các link để đọc chi tiết

• Phù hợp cho website có nhiều nội dung

/llms-full.txt: File "toàn tập"

• Chứa toàn bộ nội dung chi tiết ngay trong file

• AI không cần điều hướng thêm

• Có thể rất lớn nếu website có nhiều tài liệu

Sự khác biệt giữa llms.txt và robots.txt

Nhiều người hay nhầm lẫn giữa hai file này. Hãy cùng Vinalink Academy phân tích sự khác biệt:

Điểm quan trọng: robots.txt kiểm soát quyền truy cập (cho phép/không cho phép), còn llms.txt cung cấp hướng dẫn (nội dung nào quan trọng, bắt đầu từ đâu).

Lợi ích tuyệt vời của llms.txt

1. Tăng khả năng hiển thị trong kết quả AI

Ngày nay, ngày càng nhiều người "hỏi AI trước, Google sau". Khi có llms.txt, website của bạn có cơ hội cao hơn được AI trích dẫn, tham chiếu hoặc đề xuất trong các câu trả lời.

Hãy tưởng tượng: Ai đó hỏi "Khóa học SEO tốt nhất ở Việt Nam?" - nếu website của bạn có llms.txt được tối ưu tốt, AI sẽ dễ dàng tìm thấy và giới thiệu khóa học của bạn hơn!

2. Kiểm soát cách nội dung được hiểu

Với llms.txt, bạn chủ động quyết định AI sẽ "nhìn thấy" những gì từ website:

• Chỉ hiển thị tóm tắt thay vì toàn bộ bài viết

• Loại trừ nội dung cao cấp hoặc nội bộ

• Nhấn mạnh các hướng dẫn quan trọng

3. Tăng tốc độ xử lý và độ chính xác

Nội dung sạch, không nhiễu giúp AI:

• Xử lý nhanh hơn

• Hiểu chính xác hơn

• Đưa ra câu trả lời tốt hơn

4. Đơn giản và dễ triển khai

Bạn không cần là lập trình viên hay chuyên gia kỹ thuật. Chỉ cần một trình soạn thảo văn bản đơn giản (Notepad, TextEdit, VS Code...) là có thể tạo llms.txt!

Hướng dẫn tạo file llms.txt cho website

Cách 1: Tạo thủ công (Dành cho mọi người)

Bước 1: Mở trình soạn thảo văn bản

• Windows: Notepad

• Mac: TextEdit

• Hoặc bất kỳ editor nào bạn thích

Bước 2: Viết nội dung theo cấu trúc Markdown

# Tên Website Của Bạn

> Mô tả ngắn gọn về website (1-2 câu)

Thông tin chi tiết về website, lĩnh vực hoạt động, giá trị cốt lõi.

## Nội dung chính

- [Trang 1](URL): Mô tả trang 1
- [Trang 2](URL): Mô tả trang 2
- [Trang 3](URL): Mô tả trang 3

## Tài liệu bổ sung

- [Blog](URL): Bài viết hữu ích
- [Hướng dẫn](URL): Tài liệu chi tiết

Bước 3: Lưu file với tên llms.txt (không có phần mở rộng .doc, .docx)

Bước 4: Upload lên thư mục gốc của website

• Đường dẫn: yourdomain.com/llms.txt
• Kiểm tra bằng cách truy cập trực tiếp URL

Cách 2: Sử dụng công cụ tự động (Dành cho người bận)

Nếu bạn muốn tiết kiệm thời gian, có một số công cụ miễn phí giúp tự động tạo llms.txt:

Firecrawl llms.txt Generator

• Nhập URL website của bạn

• Tool tự động quét và tạo file llms.txt

• Có thể tạo cả llms-full.txt

DSPy Framework

• Dành cho lập trình viên

• Tự động phân tích repository và tạo file

Plugin tự động

• Docusaurus: Plugin tích hợp sẵn

• VitePress: Tự động tạo lại mỗi lần build

• GitBook: Hỗ trợ built-in

Những điều cần lưu ý khi sử dụng llms.txt

Không bắt buộc

Khác với robots.txt được các công cụ tìm kiếm tôn trọng, llms.txt hoàn toàn tùy chọn. Các AI có thể:

• Hoàn toàn bỏ qua file này

• Chỉ tham khảo một phần

• Hoặc tuân theo đầy đủ

Cần cập nhật thường xuyên

Website của bạn thay đổi? Hãy cập nhật llms.txt theo:

• Kiểm tra link có bị hỏng không

• Thêm nội dung mới quan trọng

• Xóa các trang lỗi thời

Cân bằng nội dung

Đừng đưa quá nhiều hoặc quá ít thông tin:

• Quá ít: AI không hiểu rõ website

• Quá nhiều: Vượt quá giới hạn xử lý của AI

• Vừa đủ: Chỉ những nội dung quan trọng nhất

Bảo vệ nội dung riêng tư

Cẩn thận không vô tình để lộ:

• Nội dung nội bộ

• Tài liệu bảo mật

• Thông tin khách hàng

Llms.txt và Generative Engine Optimization (GEO)

GEO (Generative Engine Optimization) là khái niệm mới, được xem là "SEO của thời đại AI". Nó tập trung vào việc tối ưu nội dung để các công cụ AI sinh nội dung (như ChatGPT, Claude, Perplexity) có thể hiểu và trích dẫn chính xác.

llms.txt đóng vai trò quan trọng trong GEO vì:

• Cung cấp "bản đồ" rõ ràng cho AI

• Giảm tỷ lệ hiểu sai thông tin

• Tăng khả năng được trích dẫn

Lưu ý: GEO không thay thế SEO truyền thống mà bổ sung cho nó. Bạn vẫn cần tối ưu cho Google, Bing song song với việc tối ưu cho AI.

Các công ty lớn đang sử dụng llms.txt

Nhiều "ông lớn" công nghệ đã áp dụng llms.txt:

Google

• Gemini Developer API Docs

• Firebase Documentation

• Flutter Documentation

• Chrome Developer Docs

Cloudflare

• Hơn 30 chủ đề tài liệu

• Liên kết đến các phiên bản Markdown

Vercel

• File llms.txt chứa hơn 200,000 từ

• Bao gồm cả link nội bộ và bên ngoài

Perplexity

• Cấu trúc rất chi tiết

• Nhiều heading, list, và link được gắn nhãn

Tình trạng áp dụng hiện tại

Theo nghiên cứu gần đây, Google đã lập chỉ mục từ 30,000 đến 60,000 file llms.txt trên toàn cầu. Con số này đang tăng dần, chứng tỏ llms.txt đang được cộng đồng chấp nhận.

Một số thống kê thú vị:

• Kích thước trung bình: 9.8 KB (nhỏ gấp 275 lần so với trọng lượng trang web bình thường)

• Số URL trung bình: 428 link mỗi file

• Vị trí: Chỉ 62% file nằm ở thư mục gốc, còn lại ở subdomain hoặc thư mục con

llms.txt là một công cụ đơn giản nhưng mạnh mẽ giúp tối ưu website cho thời đại AI. Mặc dù đây vẫn là một tiêu chuẩn mới và đang phát triển, việc triển khai sớm có thể mang lại lợi thế cạnh tranh đáng kể.

Vinalink Academy khuyên bạn nên:

• Tạo file llms.txt ngay hôm nay
• Cập nhật thường xuyên khi có nội dung mới
• Kết hợp llms.txt với chiến lược SEO và GEO tổng thể
• Theo dõi cách các AI tương tác với website

Hãy nhớ: Chi phí triển khai tối thiểu, lợi ích tiềm năng lớn. Đây là khoản đầu tư xứng đáng cho tương lai của website trong thế giới được thúc đẩy bởi AI!