Zero-Click Search & AI Overviews: Kỷ Nguyên Mới Đang Thay Đổi SEO Thế Nào?

Zero-click search là gì?

Nói một cách đơn giản nhất, zero-click search (hay còn gọi là tìm kiếm không nhấp chuột) là loại tìm kiếm mà người dùng tìm thấy câu trả lời mình cần ngay trên trang kết quả tìm kiếm (SERP) mà không cần phải click vào bất kỳ link nào.

Hãy tưởng tượng bạn đang muốn biết "1 dặm bằng bao nhiêu km". Bạn gõ lên Google, và boom! Câu trả lời hiện ngay ở đầu trang: "1 dặm = 1.609 km". Bạn có được thông tin mình cần trong tích tắc, không cần rời khỏi trang kết quả của Google. Đó chính là zero-click search.

Tại sao Google lại làm điều này?

Câu trả lời rất đơn giản: trải nghiệm người dùng. Google muốn người dùng tìm được thông tin nhanh nhất, tiện nhất có thể. Thay vì phải click vào 3-4 website khác nhau để tìm câu trả lời cho một câu hỏi đơn giản, Google đưa luôn câu trả lời lên trang kết quả. Người dùng vui, Google giữ chân được người dùng trên nền tảng của mình lâu hơn – đôi bên cùng có lợi!

Nhưng... còn các website thì sao? Đó chính là câu hỏi mà chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong bài viết này.

Những tính năng SERP tạo ra zero-click search

Google không phải tự nhiên mà hiển thị câu trả lời ngay trên trang kết quả. Họ sử dụng nhiều tính năng SERP khác nhau để làm điều này. Hãy cùng điểm qua những "nhân vật chính" trong câu chuyện zero-click search:

AI Overviews

Đây là bản tóm tắt do AI tạo ra – và cũng là "công cụ" mới nhất mà Google đang triển khai mạnh mẽ. Khi bạn tìm kiếm một câu hỏi phức tạp, AI của Google sẽ tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn và đưa ra một đoạn tóm tắt chi tiết ngay trên đầu trang. Tiện thì có tiện, nhưng điều này cũng khiến tỷ lệ người dùng click vào website giảm mạnh.

Featured Snippets (Đoạn trích nổi bật)

Bạn chắc hẳn đã quen thuộc với những hộp câu trả lời xuất hiện ngay đầu trang kết quả Google, thường được gọi là "vị trí số 0". Featured snippets có thể là một đoạn văn bản, một danh sách, hoặc một bảng biểu. Ví dụ, khi bạn tìm "cách luộc trứng", Google sẽ hiển thị ngay các bước thực hiện chi tiết mà không cần bạn phải click vào công thức nào cả.

Knowledge Panels (Bảng thông tin)

Khi bạn tìm kiếm tên một người nổi tiếng, một địa điểm du lịch, hoặc một công ty lớn, Google thường hiển thị một bảng thông tin bên phải trang kết quả với đầy đủ thông tin cơ bản: ngày sinh, chiều cao, các tác phẩm nổi bật... Bạn có thể biết được khá nhiều thông tin mà không cần phải vào Wikipedia hay bất kỳ website nào khác.

People Also Ask (Câu hỏi liên quan)

Đây là những hộp câu hỏi mở rộng mà Google gợi ý dựa trên tìm kiếm của bạn. Mỗi câu hỏi khi được click vào sẽ hiển thị một đoạn trích ngắn từ một website nào đó. Người dùng có thể lướt qua nhiều câu hỏi và câu trả lời mà không cần phải rời khỏi trang SERP.

Local Packs (Kết quả địa phương)

Khi bạn tìm "quán cà phê gần đây", Google hiển thị ngay một bản đồ với 3 quán cà phê gần nhất, kèm theo đánh giá, giờ mở cửa, địa chỉ... Bạn có thể lựa chọn quán mình thích và lấy chỉ đường luôn mà không cần vào website của quán.

Image và Video Carousels (Băng chuyền hình ảnh và video)

Với những tìm kiếm về hình ảnh hoặc video, Google hiển thị ngay một dãy hình ảnh/video kéo ngang. Người dùng có thể xem nhanh và tìm được thứ mình cần mà không nhất thiết phải vào từng website nguồn.

Con số không thể bỏ qua: Tỷ lệ zero-click search đang tăng chóng mặt

Bây giờ đến phần "nóng hổi" nhất – những con số thống kê về zero-click search. Và tin tôi đi, những con số này sẽ khiến bạn phải "giật mình" nếu bạn đang làm SEO:

• 58.5% các tìm kiếm trên Google ở Mỹ hiện nay kết thúc mà không có bất kỳ cú click nào. Nghĩa là hơn một nửa số lượt tìm kiếm không tạo ra traffic cho bất kỳ website nào!

• Trên thiết bị di động, con số này còn "khủng" hơn – lên tới 62%. Điều này dễ hiểu vì trên mobile, người dùng càng muốn tìm thông tin nhanh chóng và không muốn phải chuyển đổi giữa nhiều trang web.

• Với sự xuất hiện của AI Overviews, tỷ lệ zero-click có thể lên đến 80% cho một số loại truy vấn. Con số này thực sự đáng báo động!

Để hình dung rõ hơn: nếu trước đây bạn có 1000 lượt tìm kiếm cho từ khóa của mình, có thể có 300-400 người click vào website của bạn. Giờ đây, con số đó có thể chỉ còn 150-200 người. Đó là lý do tại sao nhiều website, đặc biệt là các tờ báo điện tử, đã chứng kiến lưu lượng truy cập hữu cơ sụt giảm từ 2.3 tỷ xuống 1.7 tỷ lượt trong chưa đầy một năm.

Tác động của zero-click search đến SEO và marketing: Có đáng lo ngại không?

Câu trả lời ngắn gọn: Có, nhưng không hoàn toàn tiêu cực. Hãy cùng xem xét cả hai mặt của vấn đề.

Mặt trái: Những tác động tiêu cực

1. Lưu lượng truy cập hữu cơ giảm sút đáng kể

Đây là tác động trực tiếp và dễ nhận thấy nhất. Khi người dùng tìm được câu trả lời ngay trên Google mà không cần click vào website của bạn, traffic của bạn tất nhiên sẽ giảm. Các doanh nghiệp mà phụ thuộc nhiều vào traffic hữu cơ từ Google (như blog, trang tin tức, trang nội dung) sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất.

2. Tỷ lệ nhấp chuột (CTR) sụt giảm nghiêm trọng

Nghiên cứu cho thấy khi AI Overviews xuất hiện, CTR của kết quả xếp hạng đầu tiên có thể giảm tới 34.5%. Thậm chí, có những trang xếp hạng cao nhưng CTR chỉ còn dưới 1%, trong khi trước đây con số này thường là 15% hoặc cao hơn.

3. Mất quyền kiểm soát hành trình khách hàng

Khi người dùng không vào website của bạn, bạn mất đi cơ hội để:

• Hướng dẫn họ khám phá thêm các sản phẩm/dịch vụ khác

• Thu thập email để chạy email marketing

• Hiển thị quảng cáo retargeting

• Xây dựng mối quan hệ lâu dài với khách hàng tiềm năng

4. Các chỉ số tương tác giảm sút

Ít traffic hơn đồng nghĩa với thời gian ở lại trang, số trang xem, và các chỉ số tương tác khác đều giảm. Và đây là một vòng lặp "xấu" bởi vì Google cũng sử dụng các tín hiệu tương tác này làm yếu tố xếp hạng. Ít tương tác hơn có thể dẫn đến thứ hạng kém hơn trong tương lai.

Mặt phải: Những cơ hội tiềm ẩn

Nhưng không phải tất cả đều xấu! Zero-click search cũng mang lại một số lợi ích đáng kể:

1. Tăng cường độ nhận diện thương hiệu

Khi nội dung của bạn xuất hiện trong featured snippet, knowledge panel, hoặc AI Overview, tên thương hiệu của bạn được hiển thị cho hàng ngàn, thậm chí hàng triệu người. Dù họ không click vào website ngay lúc đó, họ đã "ghi nhớ" thương hiệu của bạn.

Các khảo sát cho thấy nhiều người dùng sau khi thấy một thương hiệu xuất hiện trong các zero-click results sẽ quay lại tìm kiếm trực tiếp thương hiệu đó hoặc ghé thăm website sau này khi có nhu cầu sâu hơn.

2. Xây dựng uy tín và độ tin cậy

Việc được Google "chọn mặt gửi vàng" để hiển thị câu trả lời trong featured snippet hay AI Overview là một dấu hiệu cho thấy nội dung của bạn có chất lượng cao và đáng tin cậy. Người dùng sẽ liên kết thương hiệu của bạn với tính chuyên môn và sự uy tín trong lĩnh vực của bạn.

3. Thúc đẩy chiến lược nội dung tốt hơn

Zero-click search buộc bạn phải tạo ra nội dung thực sự hữu ích và trả lời trực tiếp các câu hỏi của người dùng. Điều này không chỉ giúp bạn có cơ hội xuất hiện trong zero-click results, mà còn cải thiện tổng thể chất lượng nội dung trên website của bạn.

Chiến lược thích ứng: Làm thế nào để "sống sót" và phát triển trong thời đại zero-click?

Giờ đây, câu hỏi quan trọng nhất: Chúng ta nên làm gì? Dưới đây là những chiến lược cụ thể mà Vinalink Academy khuyên bạn nên áp dụng:

1. Tối ưu hóa cho Featured Snippets

Featured snippet là "miếng bánh" mà bạn hoàn toàn có thể giành được. Để làm điều này:

• Trả lời trực tiếp câu hỏi: Đặt câu hỏi làm heading (H2 hoặc H3) và trả lời ngay sau đó bằng một đoạn văn ngắn gọn (40-60 từ).

• Sử dụng định dạng danh sách: Các câu hỏi như "các bước để...", "top 10...", "lợi ích của..." rất phù hợp với định dạng danh sách có số hoặc dấu đầu dòng.

• Tạo bảng biểu khi cần thiết: Nếu câu trả lời liên quan đến so sánh hoặc dữ liệu, hãy trình bày dưới dạng bảng.

• Viết định nghĩa rõ ràng: Với các câu hỏi "là gì", hãy đưa ra định nghĩa súc tích và dễ hiểu ngay đầu tiên.

2. Cải thiện dữ liệu có cấu trúc (Schema Markup)

Schema markup giúp Google hiểu nội dung của bạn tốt hơn. Một số loại schema đặc biệt hữu ích:

• FAQ Schema: Để đánh dấu các câu hỏi thường gặp trên trang của bạn

• How-To Schema: Cho các bài hướng dẫn từng bước

• Article Schema: Để đánh dấu các bài viết tin tức hoặc blog

• Product Schema: Cho các trang sản phẩm với thông tin giá cả, đánh giá

3. Thay đổi cách đo lường chỉ số

Đây có lẽ là thay đổi tư duy quan trọng nhất. Thay vì chỉ tập trung vào traffic và clicks, hãy quan tâm đến:

• Impressions (số lần hiển thị): Có bao nhiêu người nhìn thấy website của bạn trên SERP?

• Snippet appearances: Nội dung của bạn xuất hiện trong featured snippet bao nhiêu lần?

• Brand search volume: Có bao nhiêu người tìm kiếm trực tiếp tên thương hiệu của bạn? (Đây là dấu hiệu cho thấy độ nhận diện thương hiệu đang tăng)

4. Tối ưu hóa cho tìm kiếm có thương hiệu

Hãy biến zero-click thành "click sau". Khi người dùng thấy câu trả lời từ thương hiệu của bạn trong zero-click results, hãy đảm bảo:

• Tên thương hiệu của bạn được hiển thị rõ ràng

• Họ có thể dễ dàng nhớ và tìm kiếm trực tiếp thương hiệu của bạn sau này

• Meta description và title tag của bạn hấp dẫn đủ để họ muốn tìm hiểu thêm

5. Tạo nội dung có chiều sâu và giá trị gia tăng

Google chỉ có thể hiển thị những thông tin cơ bản trong zero-click results. Hãy tạo ra những nội dung sâu hơn, chi tiết hơn, có giá trị gia tăng mà người dùng sẽ muốn click vào để tìm hiểu:

• Các case study và ví dụ thực tế

• Infographic và visual content

• Calculator hoặc công cụ tương tác

• Video hướng dẫn chi tiết

• Template và checklist có thể download

6. Tập trung vào các từ khóa dài (Long-tail keywords)

Các truy vấn phức tạp hơn, cụ thể hơn thường ít bị zero-click hơn vì Google khó có thể đưa ra câu trả lời đầy đủ ngay trên SERP. Thay vì tối ưu cho "cách làm bánh", hãy tập trung vào "cách làm bánh bông lan trứng muối không tanh cho người mới bắt đầu".

7. Đầu tư vào các kênh marketing khác

Đừng đặt tất cả trứng vào một giỏ! Đa dạng hóa nguồn traffic của bạn:

• Email marketing: Xây dựng danh sách email riêng của bạn

• Social media: Tạo cộng đồng trên Facebook, Instagram, TikTok

• Paid ads: Chạy quảng cáo Google Ads, Facebook Ads

• Content distribution: Chia sẻ nội dung trên Medium, LinkedIn

Tương lai của zero-click search: Điều gì đang chờ đợi phía trước?

Với sự phát triển không ngừng của AI, đặc biệt là các công cụ như ChatGPT, Bard, và Perplexity, khả năng cao là tỷ lệ zero-click search sẽ còn tiếp tục tăng. AI ngày càng thông minh hơn trong việc tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn và đưa ra câu trả lời toàn diện.

Nhưng không có nghĩa là các website sẽ "tuyệt chủng". Vẫn còn rất nhiều loại truy vấn mà người dùng cần phải vào website để:

• Mua hàng

• Đọc nội dung chuyên sâu

• Xem review chi tiết

• Tương tác với cộng đồng

• Sử dụng các công cụ và tính năng đặc biệt

Chìa khóa là thích nghi và phát triển. Thay vì chống lại xu hướng, hãy học cách tận dụng nó để xây dựng thương hiệu mạnh hơn, nội dung chất lượng hơn, và trải nghiệm người dùng tốt hơn.

Zero-click search – Thách thức hay cơ hội?

Zero-click search là một hiện tượng không thể phủ nhận và sẽ tiếp tục tồn tại. Đúng là nó làm giảm traffic hữu cơ, nhưng nó cũng mở ra những cơ hội mới để xây dựng thương hiệu và uy tín trong ngành.

Cách tốt nhất để "sống chung" với zero-click search là:

1. Thay đổi tư duy từ "chỉ đếm clicks" sang "đo lường độ nhận diện thương hiệu"

2. Tối ưu hóa để xuất hiện trong các zero-click results

3. Tạo nội dung có giá trị thực sự để khuyến khích người dùng click khi cần thông tin sâu hơn

4. Đa dạng hóa nguồn traffic và không phụ thuộc hoàn toàn vào Google

Nhớ rằng, mục tiêu cuối cùng của SEO không chỉ là traffic, mà là kết nối với đúng khách hàng vào đúng thời điểm với đúng thông tin họ cần. Zero-click search chỉ là một phần trong hành trình đó.

Hy vọng bài viết này của Vinalink Academy đã giúp bạn hiểu rõ hơn về zero-click search và cách thích ứng với xu hướng này. Hãy bắt đầu áp dụng những chiến lược trên và theo dõi kết quả nhé!